1. مشخصات کلی شهرستان باخرز
1-1. موقعیت جغرافیایی شهرستان باخرز
شهرستان باخرز با وسعت1/1889کیلومتر مربع معادل6/1درصد وسعت استان و در مدار 34 درجه و 47 دقیقه تا 35درجه و19دقیقه عرض شمالی از خط استوا و 60 درجه و 0 دقیقه تا 60 درجه و 40 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و در شرق استان قرار دارد. این شهرستان ازشمال با شهرستان تربت جام، از غرب با شهرستان تربت حیدریه ، از جنوب با شهرستان خواف و از شرق با تایباد همجوار است (برنامه و بودجه، جلد اول، 1395: 25).
1-2. وجه تسمیه و پیشینه تاریخی شهرستان باخرز
"حمدالله مستوفی در نزهه القلوب نوشته با خرز ولایتی است از اقلیم چهارم ولایتی بسیار دارد و معتبر است و در مجموع مواضع، باغات انگور و میوه فراوان باشد" فرهنگ نامه‌ها و کتب قدیمی نیز در مورد وجه تسمیه باخرز اشاراتی نموده‌اند، از جمله لغت نامه دهخدا می‌نویسد: "باخرز ناحیه‌ای است دارای قریه‌های بزرگ که بین نیشابور و هرات واقع است و اصل آن به زبان پهلوی باد هرزه است" ناحیه باخرز در دوران پیش از تاریخ و همچنین در دوران‌های گوناگون پادشاهی ایرانیان وجود داشته و زیر نظر شاهان ایرانی چون هخامنشیان، اشکانیان و پس از آن ساسانیان اداره می‌شده است. پس از لشگرکشی مسلمانان این ناحیه در 31 ه.ق. به تصرف عرب‌ها در آمد و پس از آن طاهریان، صفاریان و سپس سامانیان به خراسان از جمله باخرز چیره شدند. باخرز در سده 6 ه.ق. دستخوش تاخت و تاز غزان قرار گرفت و در آغاز سده 7 ه.ق. گرفتار حمله خانمان سوز مغول گردید، سپس تیمور لنگ مردم این دیار را به خاک وخون کشید. با همه این بلاها، دیری نپایید که بر ویرانه‌های این سرزمین بار دیگر بناها برافراشتنه شد و آبادانی گذشته را اندک اندک باز یافت و در سده 13ه.ق. به اوج خود رسید" (برنامه و بودجه، جلد اول، 1395: 25). باخرز یا باد هرز یکی از بخش‌های شهرستان تایباد در استان خراسان رضوی بود که در مرداد ماه سال ۱۳۸۹ به شهرستان ارتقا یافت و در حال حاضر این شهرستان دارای دو بخش مرکزی و بالا ولایت با مرکزیت قلعه نو علیا است.
1-3. آب و هوای شهرستان باخرز
شهرستان باخرز دارای آب و هوای خشک و گرم و بادهای گرم و سوزان است.
1-4. ناهمواری ها (کوه ها، رودخانه ها و دشت ها) شهرستان باخرز
رشته کوه‌هایی با جهت شمال غربی ـ جنوب شرقی در آن امتداد دارد. کوه باخرز (مرتفع‌ترین قله، ۷۵۵، ۱ متر)، در ناحیة باخرز واقع است. علاوه بر رشته قنات‌های میروَس، ریگستان و تقی‌آباد، رود روس و ریزابه‌های آن، کال کوه سفید و شهرنو، که به هریرود می‌ریزند، اراضی باخرز را مشروب می‌کنند. در باخرز بادهای خشک و کمی سوزان می‌وزد، و در اراضی آن (کوه و دشت)، درختان گز، تاغ و پنبه یافت می‌شود.
1-5. جمعیت شهرستان باخرز
براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 شهرستان باخرز دارای 15525 خانوار و 54615 نفر جمعیت بوده که 9044 نفر در مناطق شهری و 45571 نفر در مناطق روستایی زندگی می‌کنند. براساس نتایج مذکور، متوسط رشد سالانه جمعیت نسبت به سال 1390 معادل 0.4 درصد بوده ، نرخ شهرنشینی در این شهرستان 16.6 درصد، بعد خانوار 3.5 نفر ، نسبت جنسی 102 درصد و تراکم نسبی معادل 28.9 نفر در هر کیلومتر مربع است (برنامه و بودجه، جلد اول، 1395: 27
).
1-6. ترکیب جمعیتی، قومی- قبیله ای، زبان و مذهب شهرستان باخرز
گروه‌هایی از طوایف هزاره و بهلولی و تیموری بربری (خاوری) در آن سکونت دارند. به نوشتة سفرنامة کلنل ییت، باخرز در دورة قاجاریه، بارها گرفتار هجوم و غارت ترکمن‌ها شده است. در عهد ناصرالدین شاه جمعیت عمدة باخرز را ایرانیان تشکیل می‌دادند که «باخرزی» خوانده می‌شدند، و طوایفی مانند هزاره‌ای و تیموری و افغانی نیز در آن ساکن بودند. امروزه زبان اهالی باخرز، فارسی با گویشی شبیه گویش تربتی است و دین مردمان آن اسلام (سنی و شیعة اثناعشری) است
.
1-7. آداب و رسوم، مناسک و باورهای اجتماعی شهرستان باخرز
همانند سایر شهرستان‌های این نواحی دارای آداب و رسوم خاص در ازدواج ، ختنه سوران و اعیاد باستانی چون عید نوروز ...و اعیاد مذهبی چون عید قربان، غدیر.... است.
از مهمترین میراث معنوی ماندگار روستای جوزقان، آداب و رسوم مربوط به عزاداری ماه محرم و «موی سعادت» -که منسوب به پیامبر اسلام(ص) است و در اختیار خاندان حسینی القادری از سادات حسینی و از بزرگان طریقت قادریه می‌باشند- موی‌سعادت در کنار حسینیه‌ی میرزای ذاکرالحسینی که امروزه به «وحدت یا حسین» مسمی است، حافظ مهمترین میراث معنوی ماندگار روستای جوزقان هستند که در ایام محرم و «بستن دست علم حضرت سیدالشهدا(ع)» به منطقه‌ی میان ولایت تایباد و بخصوص روستای جوزقان شور حسینی می‌‌بخشند. عَلَم میرزای ذاکرالحسینی که از لحاظ قدمت یکی از شناسنامه‌های هویتی روستای جوزقان و میان‌ولایت است در کنار «موی سعادت» از مهمترین نمادهای وحدت تشیع و تسنن در این منطقه می‌باشند که پیشینه‌ی آن به روزگاری نزدیک به عهد صفوی می
رسد
.
1-8. تقسیمات کشوری شهرستان باخرز
براساس آخرین تقسیمات کشوری شهرستان باخرز در پایان سال 1395، دارای 1 شهر، 2 بخش، 4 دهستان ، 68 روستا، 58 روستای با سکنه ودارای 55 روستای بالای 20 خانوار می‌باشد. فاصله این شهرستان تا مرکز استان 200 کیلومتر مربع و تا شهر تهران 1008 کیلومتراست. همچنین باخرز فاقد مرز مشترک با کشورهای همسایه می‌باشد (برنامه و بودجه، جلد اول، 1395: 27
).
1-9. مناطق محروم شهرستان باخرز
براساس مصوبه هیئت وزیران (به شماره 76254/ت 36095 مورخ 10/4/1388) کل شهرستان باخرز جزء مناطق محروم و کمتر توسعه یافته می‌باشد. براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395، بالغ بر 54615 نفر از جمعیت شهرستان در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته زندگی می‌کنند و سهم این شهرستان از کل جمعیت مناطق محروم استان معادل 3.7 درصد و از این لحاظ در بین شهرستان‌های استان در رتبه 11 استان قرار دارد (برنامه و بودجه، جلد اول، 1395: 31
).
2. امور و فعالیت های فرهنگی شهرستان باخرز
2-1. کتابخانه های شهرستان باخرز
| نام کتابخانه |
موقعیت |
نوع کتابخانه |
تعداد کتاب |
سال بهره برداری |
| شهری |
روستایی |
نهادی |
مشارکتی |
مستقل |
| ثامن الحجج |
کتابخانه عمومی |
1392 |
10000 |
700 |
1 |
سالن مطالعه، بخش کودک، بخش مرجع، بخش نشریات، اینترنت |
1377 |
| علامه امینی |
- |
1374 |
20000 |
400 |
1 |
- |
- |
2-1-1. شاخص سرانه کتاب شهرستان باخرز (بخش اول)
| شاخص |
واحد |
سال |
| 1394 |
1395 |
1396 |
| تعداد اعضای کتابخانه های عمومی |
هزارنفر |
- |
- |
- |
| سرانه کتابخانه های عمومی |
باب به ازای هر 000/10 نفر |
- |
- |
- |
| سرانه کتابهای موجود در کتابخانه های عمومی |
نسخه کتاب به ازای هر 100 نفر |
- |
- |
- |
2-1-2. شاخصهای کتابخانه شهرستان باخرز (بخش دوم)
| کتابخانه های عمومی |
| شرح |
واحد |
استان |
شهرستان |
نسبت از استان |
| 1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
تعداد کتابخانه های عمومی
تحت نظارت اداره کل کتابخانه های عمومی استان |
کتابخانه |
204 |
205 |
3 |
3 |
1.5 |
1.5 |
سرانه کتابخانه های عمومی
تحت نظارت اداره کل کتابخانه های عمومی استان |
نفر به کتابخانه |
29384.3 |
31387.8 |
17860.7 |
18205 |
_ |
- |
تعداد کتاب کتابخانه های عمومی
تحت نظارت اداره کل کتابخانه های عمومی استان |
جلد |
2680173 |
3035441 |
25238 |
34197 |
0.9 |
1.1 |
سرانه کتاب کتابخانه های عمومی
تحت نظارت اداره کل کتابخانه های عمومی استان |
کتاب به 100 نفر |
44.7 |
47.2 |
47.1 |
62.6 |
_ |
- |
جمعیت مراجعه کنندگان به کتابخانه های عمومی
تحت نظارت اداره کل کتابخانه های عمومی استان |
نفر |
4923741 |
224807 |
14702 |
98 |
0.3 |
- |
| فرهنگ و ارشاد اسلامی |
تعداد کتابخانه های عمومی
تحت نظارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (کانون مساجد شهری و روستایی) |
کتابخانه |
1237 |
1223 |
2 |
22 |
0.2 |
1.8 |
سرانه کتابخانه های عمومی
تحت نظارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (کانون مساجد شهری و روستایی) |
نفر به کتابخانه |
4845.9 |
5261.2 |
26791 |
2482.5 |
- |
- |
| تعداد کتب کتابخانه های عمومی تحت نظارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (کانون مساجد شهری و روستایی) |
جلد |
2474000 |
2444000 |
4000 |
44000 |
0.2 |
1.8 |
| سرانه کتب کتابخانه های عمومی تحت نظارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (کانون مساجد شهری و روستایی) |
کتاب به 100 نفر |
41.3 |
38 |
7.5 |
80.6 |
- |
- |
| برگرفته از سازمان برنامه و بودجه استان خراسان رضویِ؛1394 و 1395 |
2-2. تعداد کل سالنهای نمایش شهرستان باخرز
| شرح |
واحد |
استان |
شهرستان |
نسبت از استان |
| 1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
| تعداد سالن نمایش |
سالن |
28.0 |
54 |
0 |
0 |
0 |
0 |
| گنجایش سالن های نمایش |
صندلی |
6045.0 |
16072 |
0 |
0 |
0 |
0 |
| تعداد تماشاگران سالن نمایش |
نفر |
238205.0 |
- |
0 |
- |
0 |
- |
| برگرفته از سازمان برنامه و بودجه استان خراسان رضویِ؛1394 و 1395 |
2-3. سینماهای شهرستان باخرز
| نام سینما |
ظرفیت
صندلی |
مالکیت |
آغاز
بهره برداری |
تعداد تماشاگران |
| 1394 |
1395 |
1396 |
| - |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
2-3-1. شاخصهای سینمایی شهرستان باخرز
| شرح |
واحد |
استان |
شهرستان |
نسبت از استان |
| 1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
| تعداد سالن سینما |
باب |
35 |
52 |
0 |
0 |
0 |
0 |
| گنجایش سالن های سینما |
صندلی |
11714 |
10749 |
0 |
0 |
0 |
0 |
| سرانه سالن های سینما |
صندلی به 1000 نفر |
2 |
1.7 |
0 |
0 |
- |
- |
| تعداد تماشاگران سینما |
نفر |
2255122 |
215918.3 |
0 |
0 |
0 |
- |
| برگرفته از سازمان برنامه و بودجه استان خراسان رضویِ؛1394 و 1395 |
2-4. کانون های فرهنگی و هنری
| اقسام کانون |
تعداد |
مجموع |
تعداد اعضا |
| کانون های شهری |
کانون های روستایی |
1394 |
1395 |
1396 |
| کانون های فرهنگی و هنری ارشاد |
3 |
31 |
34 |
0 |
0 |
0 |
| کانون های فرهنگی و ورزشی بسیج |
4 |
50 |
54 |
0 |
0 |
0 |
2-4-1. کانونهای پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهرستان باخرز
| شرح |
واحد |
استان |
شهرستان |
نسبت از استان |
| 1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
| تعداد مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان (ثابت) |
مرکز |
34 |
34 |
0 |
0 |
0 |
0 |
| تعداد مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان (سیار) |
مرکز |
6 |
6 |
0 |
0 |
0 |
0 |
| تعداد مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان (پستی) |
مرکز |
3 |
3 |
0 |
0 |
0 |
0 |
| برگرفته از سازمان برنامه و بودجه استان خراسان رضویِ؛1394 و 1395 |
2-5. پارک ها و فضاهای تفریحی شهرستان باخرز
| پارک اصلی |
پارک محله |
سرانه فضای سبز شهرستان به متر مربع |
| تعداد |
مساحت
به هکتار |
تعداد |
مساحت
به هکتار |
9413 |
9513 |
9613 |
| پردیس |
10 |
- |
- |
- |
- |
- |
2-6. فضاهای ورزشی شهرستان باخرز
| ردیف |
نام مجموعه |
مالکیت |
آغاز بهره برداری |
مساحت فضای ورزشی
(به متر مربع) |
تعداد هیئت‌های ورزشی |
وضعیت
(فعال/غیر فعال) |
| روباز |
سرپوشیده |
اقایان |
بانوان |
جمع |
| 1 |
استادیوم ورزشی |
ورزش و جوانان |
1372 |
50000 |
300 |
15 |
- |
15 |
- |
| جمع |
0 |
4658 |
18 |
18 |
18 |
- |
2-6-1. شاخص های ورزشی شهرستان باخرز
| تربیت بدنی (زیر نظر بخش‌های دولتی و خصوصی و اداره کل ورزش و جوانان) |
| شرح |
واحد |
استان |
شهرستان |
نسبت از استان |
| 1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
| تعداد کل فضاهای ورزشی روباز و سرپوشیده |
فضای روباز و سرپوشیده |
1032 |
1195 |
6 |
6 |
0.6 |
0.5 |
| فضاهای ورزشی روباز |
فضای روباز |
409 |
412 |
3 |
3 |
0.7 |
0.7 |
| فضاهای ورزشی سرپوشیده |
فضای سرپوشیده |
623 |
783 |
3 |
3 |
0.5 |
0.4 |
| سهم فضاهای ورزشی روباز |
درصد |
39.6 |
- |
50 |
- |
_ |
- |
| کل مساحت فضاهای ورزشی روباز و سرپوشیده |
متر مربع |
3237665 |
3283998 |
26296 |
26296 |
0.8 |
0.8 |
| فضاهای ورزشی روباز |
متر مربع |
2422619 |
2638948 |
24000 |
24000 |
1 |
0.9 |
| فضاهای ورزشی سرپوشیده |
متر مربع |
815046 |
645050 |
2296 |
2296 |
0.3 |
0.4 |
| سهم مساحت فضاهای ورزشی روباز |
درصد |
74.8 |
- |
91.3 |
- |
_ |
- |
| مساحت تحت نظارت اداره کل ورزش و جوانان از مساحت فضای ورزشی روباز استان |
مترمربع |
1794241 |
256047 |
24000 |
1096 |
1.3 |
0.4 |
| مساحت فضای ورزشی روباز تحت نظارت بخش خصوصی از مساحت فضای ورزشی روباز استان |
متر مربع |
137977 |
354306 |
0 |
0 |
0 |
0 |
| مساحت فضای ورزشی روباز تحت نظارت بخش دولتی از مساحت فضای ورزشی روباز استان |
متر مربع |
490401 |
490401 |
0 |
0 |
0 |
0 |
| سهم اداره کل ورزش و جوانان از مساحت فضای ورزشی روباز استان |
درصد |
74.1 |
- |
100 |
- |
- |
- |
| سهم بخش خصوصی از مساحت فضای ورزشی روباز استان |
درصد |
5.7 |
- |
0 |
- |
- |
- |
| سهم بخش دولتی از مساحت فضای ورزشی روباز استان |
درصد |
|
- |
0 |
- |
_ |
- |
| مساحت فضای ورزشی سرپوشیده تحت نظارت اداره کل ورزش و جوانان از مساحت فضای ورزشی سرپوشیده استان |
متر مربع |
256047 |
645050 |
1096 |
2296 |
0.4 |
0.4 |
| مساحت فضای ورزشی سرپوشیده تحت نظارت بخش خصوصی از مساحت فضای ورزشی سرپوشیده استان |
متر مربع |
337610 |
167614 |
0 |
- |
0 |
- |
مساحت فضای ورزشی سرپوشیده
تحت نظارت بخش دولتی از مساحت فضای ورزشی سرپوشیده استان |
متر مربع |
221389 |
221389 |
1200 |
- |
0.5 |
- |
| سهم اداره کل ورزش و جوانان از مساحت فضای ورزشی سرپوشیده استان |
درصد |
31.4 |
- |
47.7 |
- |
_ |
- |
| سهم بخش خصوصی از مساحت فضای ورزشی سرپوشیده استان |
درصد |
41.4 |
- |
0 |
- |
_ |
- |
| سهم بخش دولتی از مساحت فضای ورزشی سرپوشیده استان |
درصد |
27.2 |
- |
52.3 |
- |
_ |
- |
| تعداد ورزشکاران فعال مرد |
نفر |
49478 |
340372 |
11 |
400 |
0 |
0.1 |
| تعداد ورزشکاران فعال زن |
نفر |
112760 |
289709 |
223 |
50 |
0.2 |
0 |
| تعداد ورزشکاران سازمان یافته مرد |
نفر |
97758 |
79492 |
225 |
532 |
0.2 |
0.7 |
| تعداد ورزشکاران سازمان یافته زن |
نفر |
28810 |
45687 |
8 |
8 |
0 |
0 |
| تعداد مربی ورزش مرد |
نفر |
10864 |
9730 |
120 |
10 |
1.1 |
0 |
| تعداد مربی ورزش زن |
نفر |
2941 |
7765 |
40 |
5 |
1.4 |
0 |
| تعداد داور مرد |
نفر |
950 |
2800 |
11 |
10 |
1.2 |
0.4 |
| تعداد داور زن |
نفر |
487 |
1804 |
5 |
2 |
1 |
0.1 |
| تعداد استخر روباز |
استخر روباز |
7 |
- |
0 |
- |
0 |
- |
| مساحت استخر روباز |
متر مربع |
9692 |
- |
0 |
- |
0 |
- |
| تعداد استخر سرپوشیده |
استخر سرپوشیده |
15 |
- |
0 |
- |
0 |
- |
| مساحت استخر سرپوشیده |
متر مربع |
21009 |
- |
0 |
- |
0 |
- |
| تعداد زمین چمن استادیوم فوتبال |
زمین چمن |
40 |
- |
1 |
- |
2.5 |
- |
| مساحت زمین چمن استادیوم فوتبال |
متر مربع |
391696 |
- |
10000 |
- |
2.6 |
- |
| تعداد زمین خاکی استادیوم فوتبال |
زمین خاکی |
179 |
- |
0 |
- |
0 |
- |
| مساحت زمین خاکی استادیوم فوتبال |
متر مربع |
1189873 |
- |
0 |
- |
0 |
- |
| تعداد سالن ورزشی |
سالن ورزشی |
233 |
- |
2 |
- |
0.9 |
- |
| مساحت سالن ورزشی |
متر مربع |
225071 |
- |
1096 |
- |
0.5 |
- |
| تعداد باشگاه خصوصی |
باشگاه |
461 |
- |
0 |
- |
0 |
- |
| مساحت باشگاه خصوصی |
متر مربع |
449979 |
- |
0 |
- |
0
|
- |
| تعداد کل اماکن ورزشی (استخر، استادیوم فوتبال، سالن ورزشی و باشگاه خصوصی) |
مکان ورزشی |
935 |
1195 |
3 |
6 |
0.3 |
05 |
| مساحت کل اماکن ورزشی (استخر، استادیوم فوتبال، سالن ورزشی و باشگاه خصوصی) |
متر مربع |
2287320 |
3283998 |
11096 |
26296 |
0.5 |
08 |
| برگرفته از سازمان برنامه و بودجه استان خراسان رضویِ؛1394 و 1395 |
2-7. کتب و مقالات مهم درباره تاریخ، فرهنگ و جغرافیای شهرستان باخرز
| عنوان کتاب |
نویسنده |
موضوعات و مباحث اصلی کتاب |
تاریخ چاپ نخست |
ناشر |
| جغرافیا تاریخی باخرز |
رستم صابری فر |
باخرز- جغرافیا تاریخی تایباد |
1384 |
نورعلم |
| فرهنگ مردم تایباد و باخرز |
محمدجواد مشایخی |
فرهنگ عامه ایران- تایباد، تایباد- آداب و رسوم و زندگی اجتماعی |
1388 |
محقق |
| مدیریت روستایی گامی به سوی توسعه پایدار |
جعفر الیاسی مقدم
صغرا شهزاد اشتیوانی |
بررسی وضعیت مدیریت روستایی و اثر بخشی آن در توسعه پایدار |
1396 |
چشم انداز قطب |
| گویش روستای اشتیوان |
صغرا شهزاد اشتیوانی
جعفر الیاسی مقدم |
بررسی ادبیات شفاهی و گویش روستای اشتیوان |
1396 |
چشم انداز قطب |
| برگی از ادبیات شفاهی باخرز |
شمسی صفری |
ادبیات عامه ایرانی - باخرز |
- |
- |
2-8. چهره های سرشناس و ذی نفوذ شهرستان باخرز
| قلمرو کاری |
نام و نام خانوادگی |
علمی و فرهنگی
( دانشگاهی و حوزوی) |
حجه الاسلام امجدی زاده( امام جمعه تشیع)، مولوی شیخ احمدی( امام جمعه اهل سنت)، دکتر رسم صابری فر(عضو هیأت علمی دانشگاه مشهد)، شمسی صفری( استاد دانشگاه و نویسنده)، جعفر الیاسی مقدم(نویسنده و کارشناس دفتر امور اجتماعی فرمانداری)، صغرا شهزاد اشتیوانی(نویسنده و فرهنگی)، دکتر یوسف زاده(استاد دانشگاه)، دکتر مودودی(استاد دانشگاه)– استاد غلامعلی تیموری(شاعر) – محمد عطایی(شاعر) – عباس نینواز ( نوازنده دهل) |
| سیاسی و انقلابی |
علیرضا سالاری(بازنشسته و فرهنگی)، غلامرضا اسدالهی(نماینده سابق مجلس)، مالک آزاد (فرهنگی و مسئول دفتر امام جمعه)، سیدمجید سیدالحسینی(فرهنگی بازنشسته)، محبعلی عبدالهیان(معاون فرهنگی آموزش و پرورش)، |
| قهرمانان ورزشی |
کامران رستمی(نائب قهرمانی مسابقات کوراش روسیه )- حمید بهلولی(کشتی با چوخه)، مصطفی ابراهیمی(دو و میدانی دور 800متر آسیا)، مصطفی اسماعیلی(مدال طلای مسابقات هاپکیدو کره جنوبی)، غلامعلی عزیزالهی(کشتی چوخه)، نادعلی عزیزالهی(کشتی با چوخه)، حسین نظافت(مربی هاپکیدو و قهرمان استان)، محسن شجاعی(کبدی)، |
2-9. نشریات محلی شهرستان باخرز
| نام نشریه |
دوره انتشار |
موضوع |
صاحب امتیاز و مدیر مسئول |
شمارگان |
آغاز انتشار |
تعداد شماره
منتشر شده |
| - |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
3. وقایع چهارگانه جمعیت شهرستان باخرز
| عنوان |
شهرستان |
استان |
سهم از استان |
رتبه در استان |
| 1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
| تعداد موالید |
1473 |
1449 |
154834 |
148500 |
1 |
1 |
18 |
16 |
| تعداد فوت شدگان |
254 |
302 |
29781 |
30542 |
0.9 |
1 |
21 |
19 |
| نسبت موالید به فوت شدگان |
5.8 |
4.8 |
5.2 |
4.9 |
- |
- |
7 |
10 |
| تعداد ازدواج ثبت شده |
554 |
593 |
60472 |
60536 |
0.9 |
1 |
17 |
16 |
| تعداد طلاق ثبت شده |
138 |
121 |
17161 |
16580 |
0.8 |
0.7 |
16 |
17 |
| نسبت ازدواج به طلاق |
4 |
4.9 |
3.5 |
3.7 |
- |
- |
14 |
7 |
| میزان باروری خالص |
3.5 |
3.5 |
3.3 |
3،3 |
- |
- |
7 |
7 |
| برگرفته از سازمان برنامه و بودجه استان خراسان رضویِ؛1394 و 1395 |
4. آموزش و پرورش و کانونهای پرورش فکری شهرستان باخرز
4-1. تعداد مدارس شهرستان باخرز در سال تحصیلی 97-96
| ردیف |
دوره تحصیلی |
آموزشگاه به تفکیک نوع |
آموزشگاه به تفکیک شهری و روستایی |
| دولتی |
غیر دولتی |
شهری |
روستایی |
| مدرسه |
کلاس |
مدرسه |
کلاس |
مدرسه |
کلاس |
مدرسه |
کلاس |
| 1 |
ابتدایی |
65 |
279 |
7 |
35 |
5 |
52 |
67 |
262 |
| 2 |
متوسطه اول |
36 |
116 |
0 |
0 |
5 |
27 |
31 |
89 |
| 3 |
متوسطه دوم |
14 |
63 |
0 |
0 |
7 |
41 |
7 |
22 |
| جمع |
115 |
458 |
7 |
35 |
17 |
120 |
105 |
373 |
4-2. تعداد دانشآموزان شهرستان باخرز در سال تحصیلی 97-96
| ردیف |
دورره تحصیلی |
پسر |
دختر |
مجموع |
شهری |
روستایی |
مجموع |
| 1 |
ابتدایی |
3254 |
3089 |
6343 |
1292 |
5051 |
6343 |
| 2 |
متوسطه اول |
1213 |
930 |
2143 |
703 |
1440 |
2143 |
| 3 |
متوسطه دوم |
678 |
491 |
1169 |
805 |
364 |
1169 |
| جمع |
5145 |
4510 |
9655 |
2800 |
6855 |
9655 |
4-3. تعداد معلمان شهرستان باخرز در سال تحصیلی 97-96
| ردیف |
دوره تحصیلی |
مرد |
زن |
جمع |
| 1 |
ابتدایی |
149 |
124 |
273 |
| 2 |
متوسطه اول |
88 |
56 |
144 |
| 3 |
متوسطه دوم |
51 |
40 |
91 |
4-4. شاخصهای آموزش و پرورش شهرستان باخرز
| آموزش و پرورش |
| شرح |
واحد |
استان |
شهرستان |
نسبت از استان |
| 1394 |
1395 |
1396 |
1394 |
1395 |
1396 |
1394 |
1395 |
1396 |
| تعداد مدارس فیزیکی دوره های مختلف تحصیلی (بدون بزرگسال و استثنایی) |
مدرسه |
7900 |
6530 |
6898 |
106 |
98 |
90 |
1.3 |
1.5 |
1.3 |
دوره های ابتدایی، متوسطه دوره اول و متوسطه دوره دوم
(به جز فنی و حرفهای و کاردانش) |
تعداد کل دانش آموز |
نفر |
1103557 |
1140449 |
1102862 |
9066 |
9357 |
8971 |
0.8 |
0.8 |
0.8 |
| دانش آموزان پسر |
نفر |
567606 |
586703 |
559899 |
4840 |
4995 |
4527 |
0.9 |
0.9 |
0.8 |
| دانش آموزان دختر |
نفر |
535951 |
553746 |
543151 |
4226 |
4362 |
4444 |
0.8 |
0.8 |
0.8 |
| دوره ابتدایی |
تعداد کل دانش آموز |
نفر |
664750 |
685100 |
707071 |
5822 |
6050 |
6343 |
0.9 |
0.9 |
0.9 |
| دانش آموزان پسر |
نفر |
341216 |
351699 |
362741 |
2966 |
3079 |
3254 |
0.9 |
0.9 |
0.9 |
| دانش آموزان دختر |
نفر |
323534 |
333401 |
344494 |
2856 |
2971 |
3089 |
0.9 |
0.9 |
0.9 |
| دوره اول متوسطه |
تعداد کل دانش آموز |
نفر |
260462 |
268178 |
276231 |
2013 |
2058 |
2143 |
0.8 |
0.8 |
0.7 |
| دانش آموزان پسر |
نفر |
136023 |
139413 |
143875 |
1166 |
1185 |
1213 |
0.9 |
0.8 |
0.8 |
| دانش آموزان دختر |
نفر |
124439 |
128765 |
132470 |
847 |
873 |
930 |
0.7 |
0.7 |
0.7 |
| دوره دوم متوسطه |
تعداد کل دانش آموز |
نفر |
178345 |
121190 |
175131 |
1231 |
919 |
1169 |
0.7 |
0.8 |
0.6 |
| دانش آموزان پسر |
نفر |
90367 |
54881 |
87751 |
708 |
489 |
678 |
0.8 |
0.9 |
0.7 |
| دانش آموزان دختر |
نفر |
87978 |
66309 |
87380 |
523 |
430 |
491 |
0.6 |
0.6 |
0.5 |
| سهم دانش آموزان دوره ابتدایی |
درصد |
60.2 |
60 |
62 |
64.2 |
64.6 |
65 |
- |
- |
- |
| سهم دانش آموزان دوره متوسطه اول |
درصد |
23.6 |
23.5 |
23.8 |
22.2 |
22 |
22.2 |
- |
- |
- |
| سهم دانش آموزان دوره متوسطه دوم |
درصد |
15.2 |
10.6 |
15.1 |
13.6 |
9.8 |
12.1 |
- |
- |
- |
| کلیه دوره ها |
تعداد کل دانش آموز |
نفر |
1170363 |
1140449 |
1158433 |
9333 |
9357 |
9655 |
0.8 |
0.8 |
0.8 |
| دانش آموزان پسر |
نفر |
604653 |
586703 |
594277 |
4997 |
4995 |
5145 |
0.8 |
0.9 |
0.8 |
| دانش آموزان دختر |
نفر |
565710 |
553746 |
564344 |
4336 |
4362 |
4510 |
0.8 |
0.8 |
0.8 |
| تعداد معلم در کلیه دوره ها |
معلم |
47797 |
50070 |
51162 |
435 |
472 |
508 |
0.9 |
0.9 |
1 |
| نسبت دانش آموز به معلم در کلیه دوره ها |
دانش آموز به معلم |
21 |
22.7 |
22.6 |
19.6 |
19.8 |
19 |
- |
- |
- |
| تعداد کلاس دایر در کلیه دوره ها |
کلاس |
54222 |
49928 |
49019 |
507 |
491 |
493 |
0.9 |
1 |
1 |
| تراکم در کلاس دایر در کلیه دوره ها |
نفر در کلاس |
21.6 |
22.8 |
23.6 |
18.4 |
19 |
19.5 |
- |
- |
- |
تعداد مدارس دولتی و غیردولتی
(به استثناء مدارس استثنایی) |
مدرسه |
9982 |
8992 |
9212 |
125 |
122 |
124 |
1.3 |
122 |
1.3 |
| نسبت مدارس دولتی از کل مدارس |
درصد |
0.8 |
0.8 |
0.8 |
0.9 |
0.9 |
0.9 |
- |
- |
- |
| تعداد مدارس استثنایی |
مدرسه |
268 |
279 |
295 |
2 |
2 |
4 |
0.7 |
0.7 |
1.3 |
| تعداد دانش آموز استثنایی |
نفر |
7480 |
7755 |
7736 |
36 |
41 |
44 |
0.5 |
0.5 |
0.5 |
| برگرفته از سالنامه آماری- تحلیلی آموزش و پرورش استان خراسان رضویِ؛1394 و 1395و1396 |
5. آموزش عالی شهرستان باخرز
5-1. مشخصات دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و فنی شهرستان باخرز
| نام دانشگاه و موسسسه آموزش عالی |
سال تأسیس |
تعداد دانشکده |
تعداد رشته |
دوره های تحصیلی
تحت پوشش |
نوع
هیأت علمی |
| تمام وقت |
سایر |
| پیام نور |
1389 |
1 |
3 |
- |
- |
- |
5-2. وضعیت دانشجویان شهرستان باخرز
| نام دانشگاه |
به تفکیک جنسیت |
بومی/ غیربومی |
دوره تحصیلی |
تعداد کل |
| دختر |
پسر |
بومی |
غیربومی |
کاردانی |
کارشناسی |
کارشناسی ارشد و بالاتر |
| پیام نور |
30 |
40 |
60 |
10 |
- |
* |
- |
70 |
5-6. آثار مهم دانشجویی در خصوص جغرافیا، تاریخ و فرهنگ شهرستان باخرز
| عنوان پایان نامه |
مشخصات دانشجو |
دانشگاه |
دوره تحصیلی |
سال تدوین پایان نامه |
| تاریخ باخرز از قرن ششم تا پایان دوره صفویه |
عباسعلی ارحمی |
فردوسی مشهد |
کارشناسی ارشد |
1385 |
| روند توسعه روستایی در دهستان بالاولایت باخرز |
شمسی صفری |
دانشگاه آزاد مشهد |
کارشناسی ارشد |
1386 |
| معرفی ابوالحسن باخرزی از خلال اشعارش |
محمود فاضلی |
فردوسی مشهد |
کارشناسی ارشد |
1389 |
| ارزیابی توان اکولوژیک دشت ساریان باخرز برای کاربری کشاورزی و مرتعداری |
الناز معمار باشی |
داشنگاه آزاد مشهد |
کارشناسی ارشد |
1390 |
| بررسی اثرات اقتصادی اجتماعی کشت زعفران بر خانواده های روستایی با رویکرد کشاورزی پایدار |
فهیمه شیخ احمدی |
فردوسی مشهد |
کارشناسی ارشد |
1392 |
| تغییرات سبک زندگی و تأثیر آن بر الگوی مسکن روستایی(شهرستان باخرز) |
ابوالفضل ریاحی |
فردوسی مشهد |
کارشناسی ارشد |
1393 |
| بررسی باستان شناسی محوطه تاریخی مالین باخرز |
جواد خدادوست |
مازندران |
کارشناسی ارشد |
1394 |
| پژوهشی در ادبیات شفاهی و گویش روستای اشتیوان |
صغرا شهزاد اشتیوانی |
پیام نور نیشابور |
کارشناسی ارشد |
1395 |
| بررسی آلایندگی عناصری باریوم، مس، سرب و منابع آب و خاک منطقه کوه سفید، مرادآباد در شمال شرق شهرستان باخرز |
حسین مستعد |
فردوسی مشهد |
کارشناسی ارشد |
1395
|
| اثربخشی مدیریت روستایی بر توسعه پایدار روستایی(بخش مرکزی) |
جعفر الیاسی مقدم |
پیام نور فریمان |
کارشناسی ارشد |
1396 |
6. امور و فعالیت های مذهبی شهرستان باخرز
6-1. ائمه جمعه شهرستان باخرز
| نام شهر/ روستا |
نام امام جمعه |
سابقه امامت جمعه |
توضیحات |
| باخرز |
مهدی امجدی زاده |
شهرستان کلات |
ارائه مسائل اجتماعی و فرهنگی و خصوصا تربیت فرزند و ... مطابق آیین اسلام و اهل بیت عصمت و طهارت (ع)و همچنین آسیب های اجتماعی شهرستان |
| باخرز |
مولوی شیخ احمدی |
شهرستان باخرز |
تأکید بر برگزاری نمازهای یومیه و واجبات دینی با توجه به دین اسلام و پرهیز از مسائلی که اسلام آن را حرام دانسته است. |
6-2. مدارس علمیه شهرستان باخرز
| نام مدرسه |
سال تأسیس |
تعداد طلبه |
ظرفیت مدرسه |
مدیریت مدرسه |
| مرد |
زن |
جمع |
| امام صادق(ع) |
1394 |
12 |
- |
12 |
- |
حجه الاسلام صابری |
6-3. تعداد مساجد و حسینیه های و روحانیون مقیم شهرستان باخرز
| شاخص |
واحد |
سال |
| 1394 |
1395 |
1396 |
| تعداد حسینیه ها |
باب |
- |
6 |
- |
| تعداد کل مساجد |
باب |
- |
104 |
- |
| تعداد روحانیون مقیم |
تعداد |
- |
31 |
- |
6-4. موقوفات شهرستان باخرز
6-4-1. موقوفات مهم شهرستان باخرز
| نام موقوفه |
موقعیت:
شهر / روستا |
موضوع وقف |
متولی ( اداره اوقاف/مردمی) |
| قنات آبنیه |
آبنیه |
عزاداری امام حسین(ع) |
اداره اوقاف |
| کاظم تکلو |
قلعه نوعلیا |
ایتام و عزاداری امام حسین(ع) |
- |
| عطایی(کردیان) |
کردیان |
عزاداری امام حسین(ع) |
- |
| حاج اسماعیل احمدی(کردیان) |
- |
عزاداری امام حسین(ع) |
- |
7. بهداشت و درمان شهرستان باخرز
7-1. تعداد مراکز و کادر بهداشتی- درمانی شهرستان باخرز
| تعداد بیمارستان |
تعداد مراکزبهداشتی ودرمانی |
تعداد خانه های بهداشت |
تعداد درمانگاه ها و کلینیک ها |
تعداد داروخانه ها |
تعداد پزشک |
تعدادپایگاه های اوراژنس |
| دولتی |
خصوصی |
عادی |
شبانه روزی |
عمومی |
متخصص |
شهری |
جاده ای |
| 1 |
- |
- |
- |
- |
1 |
1 |
3 |
- |
- |
- |
7-2. وضعیت بیمارستان های شهرستان باخرز
| نام بیمارستان |
مالکیت |
تاریخ بهره برداری |
تعداد بخش |
تعداد تخت مصوب |
تعداد تخت فعال |
| خاتم الانبیاء |
دولتی |
- |
- |
136 |
- |
7-3. شاخص های حوزه سلامت و بهداشت شهرستان باخرز
| بهداشت و درمان |
| شرح |
واحد |
استان |
شهرستان |
نسبت از استان |
| 1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
تعداد کل پزشکان
(زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی) |
پزشک |
21219 |
21948 |
138 |
155 |
0.7 |
0.7 |
| عمومی |
پزشک |
1152 |
1148 |
16 |
14 |
1.4 |
1.2 |
| متخصص |
پزشک |
1416 |
1338 |
0 |
0 |
0.0 |
0 |
| دندانپزشک |
دندانپزشک |
190 |
216 |
1 |
3 |
0.5 |
1.4 |
| داروساز |
پزشک |
190 |
205 |
1 |
0 |
0.5 |
0 |
| پیراپزشک |
پیراپزشک |
18271 |
19041 |
120 |
138 |
0.7 |
0.7 |
| سرانه تعداد پزشک |
پزشک به ازای هر 10000 نفر |
35.4 |
34.1 |
25.8 |
28.4 |
- |
- |
| تعداد تخت مصوب بیمارستانها |
تخت |
9702 |
10311 |
0 |
0 |
0 |
0 |
| سرانه تخت مصوب بیمارستانها |
تخت مصوب به ازای هر 1000 نفر |
1.6 |
1.6 |
0 |
0 |
- |
- |
| تعداد تخت فعال بیمارستانها |
تخت |
6285 |
6534 |
0 |
0 |
0 |
0 |
| سرانه تخت فعال بیمارستانها |
تخت فعال به ازای هر 1000 نفر |
1 |
1 |
0 |
0 |
- |
- |
| تعداد خانه بهداشت فعال روستایی |
خانه بهداشت |
1408 |
1382 |
40 |
40 |
2.8 |
2.9 |
| سرانه خانه بهداشت فعال روستایی |
خانه بهداشت روستایی به ازای هر 1000 نفر |
0.2 |
0.8 |
0.7 |
0.9 |
- |
- |
| تعداد مراکز بهداشتی درمانی روستایی |
مرکز |
178 |
188 |
5 |
5 |
2.8 |
2.7 |
| سرانه مراکز بهداشتی درمانی روستایی |
مرکز بهداشت به ازای هر 10000 نفر |
0.3 |
1.1 |
0.9 |
1.1 |
- |
- |
| تعداد مراکز بهداشتی درمانی شهری |
مرکز |
192 |
211 |
1 |
1 |
0.5 |
0.5 |
| سرانه مراکز بهداشتی درمانی شهری |
مراکز بهداشتی به ازای هر 10000 نفر |
0.3 |
0.4 |
0.2 |
1.1 |
- |
- |
| تعداد آزمایشگاه |
آزمایشگاه |
423 |
441 |
4 |
2 |
0.9 |
0.2 |
| سرانه تعداد آزمایشگاه |
آزمایشگاه به ازای هر 1000 نفر |
0.1 |
0.1 |
0.1 |
0 |
- |
- |
| تعداد داروخانه |
داروخانه |
862 |
877 |
2 |
2 |
0.2 |
0.2 |
| سرانه تعداد داروخانه |
داروخانه به ازای هر 1000 نفر |
0.1 |
0.1 |
0 |
0 |
- |
- |
| برگرفته از سازمان برنامه و بودجه استان خراسان رضویِ:1394 و 13955 |
8. خدمات اجتماعی و حمایتی شهرستان باخرز
8-1. بیمه شدگان و حمایت شدگان شهرستان باخرز
| تعداد بیمه شدگان تأمین اجتماعی |
تعداد مستمری بگیر تامین اجتماعی |
بیمه شدگان پوشش خدمات درمانی به نفر |
تعداد تحت پوشش بهزیستی (مستمری بگیران) |
تعداد تحت پوشش کمیته امداد مددجو و طرح شهید رجایی |
تحت پوشش بیمه روستاییان |
| 1394 |
1395 |
1396 |
1394 |
1395 |
1396 |
1394 |
1395 |
1396 |
1394 |
1395 |
1396 |
1394 |
1395 |
1396 |
1394 |
1395 |
1396 |
| - |
2200 |
- |
- |
165 |
- |
- |
8277 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
8-2. شاخص های بیمه سلامت شهرستان باخرز
| بیمه سلامت |
| شرح |
واحد |
استان |
شهرستان |
نسبت از استان |
| 1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
جمعیت کل بیمه شدگان
(اصلی و تبعی) سلامت استان |
نفر |
3731928 |
3235506 |
55516 |
55741 |
1.5 |
1.7 |
| بیمه شدگان اصلی بیمه سلامت |
نفر |
1930472 |
1036773 |
14874 |
14638 |
0.8 |
1.4 |
| بیمه شدگان تبعی بیمه سلامت |
نفر |
1801456 |
2198733 |
40642 |
41103 |
2.3 |
1.9 |
| سهم بیمه شدگان اصلی بیمه سلامت |
درصد |
51.7 |
32 |
26.8 |
26.3 |
- |
- |
| سهم بیمه شدگان تبعی بیمه سلامت |
درصد |
48.3 |
68 |
73.2 |
73.7 |
- |
- |
| برگرفته از سازمان برنامه و بودجه استان خراسان رضویِ؛1394 و 1395 |
8-3. جمعیت تحت پوشش بهزیستی شهرستان باخرز
| بهزیستی |
| شرح |
واحد |
استان |
شهرستان |
نسبت از استان |
| 1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
| جمعیت تحت پوشش مراکز حمایتی بهزیستی |
نفر |
138491 |
- |
1832 |
- |
1.3 |
- |
| جمعیت تحت پوشش مراکز توانبخشی بهزیستی |
نفر |
94040 |
- |
1233 |
- |
1.3 |
- |
| خانوارهای بی سرپرست و نیازمند تحت حمایت بهزیستی (شهری) |
خانوار |
5230 |
- |
27 |
- |
0.5 |
- |
| افراد بی سرپرست و نیازمند تحت حمایت بهزیستی (شهری) |
نفر |
11759 |
- |
57 |
- |
0.5 |
- |
| برگرفته از سازمان برنامه و بودجه استان خراسان رضویِ؛1394 و 1395 |
8-4. تعداد ایتام و حامیان کمیته امداد امام خمینی (ره) شهرستان باخرز
| کمیته امداد |
| شرح |
واحد |
استان |
شهرستان |
نسبت از استان |
| 1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
1394 |
1395 |
| کل ایتام تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) |
نفر |
13145 |
- |
243 |
- |
1.8 |
- |
| تعداد حامی تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) |
نفر |
71431 |
65162 |
710 |
277 |
1 |
0.4 |
| ایتام مورد حمایت حامیان کمیته امداد امام خمینی(ره) |
نفر |
13086 |
- |
243 |
- |
1.9 |
- |
| برگرفته از سازمان برنامه و بودجه استان خراسان رضویِ؛1394 و 1395 |
